Tavuklarda Dış Parazitler (Bit, Pire, Kene) ve Doğal Mücadele Yöntemleri
Tavuk yetiştiriciliğinde en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından biri dış parazitlerdir. Bit, pire, kene ve akar gibi canlılar tavukların üzerinde ya da kümes ortamında yaşar. Küçük olmalarına rağmen tavukların sağlığını ciddi şekilde tehdit eder, yumurta verimini düşürür ve sürünün genel huzurunu bozar. Bu nedenle dış parazitleri zamanında fark etmek ve etkili bir şekilde mücadele etmek her kümes sahibinin önceliği olmalıdır.
Dış Parazitlerin Tavuklara Etkileri
Dış parazitler tavukların tüy diplerine, derisine ve kümesin karanlık bölgelerine yerleşir. Özellikle tavuk biti (red mite) gece aktif olur, tavukların kanını emer ve hayvanları halsiz bırakır. Sürekli kan kaybı yaşayan tavuklarda anemi (kansızlık), kilo kaybı ve bağışıklık sistemi zayıflaması görülür.
Pireler de tüyler arasında dolaşarak kan emer ve tavuklarda kaşıntı, huzursuzluk ve stres yaratır. Kene ve akarlar ise hem kan kaybına hem de hastalıkların taşınmasına neden olur. Özellikle tavuklarda newcastle, salmonella veya diğer bakteriyel enfeksiyonların yayılımında aracılık edebilirler.
Uzun vadede dış parazit istilası, yumurta sayısında ciddi azalmaya, zayıf tüy yapısına ve hatta ölüm vakalarına bile yol açabilir.
Dış Parazit Belirtileri
Bir tavukta dış parazit olduğunu anlamak için dikkat edilmesi gereken bazı işaretler vardır:
Sürekli gaga ve tırnaklarıyla tüylerini kaşıması
İbiğin ve ibriğin soluklaşması (kansızlık belirtisi)
Yataktan, folluktan tavukların kalkmak istememesiEğer kümes sahibi bu belirtileri fark ederse hemen müdahale etmelidir.
Doğal Mücadele Yöntemleri
Kimyasal ilaçlar etkili olsa da küçük ölçekli hobi kümeslerinde doğal yöntemler daha güvenlidir. Hem tavuklar hem de yumurta tüketen insanlar için sağlıklı çözümler sunar.
1-Kül BanyosuTavukların parazitlerden korunması için en bilinen yöntemlerden biri kül banyosudur. Odun külü ve ince kum karışımı bir kapta tavuklara sunulduğunda, tavuklar içgüdüsel olarak banyo yapar. Kül, bit ve pireleri tüy diplerinden uzaklaştırır.
2-Diatom Toprağı (Diatomaceous Earth)
Doğal fosil tozundan oluşan bu madde, parazitlerin dış iskeletini zedeleyerek ölmesine neden olur. Kümesin zeminine, folluklara ve tüy banyosu alanına serpilebilir. Ancak solunmaması için ince toz haline getirilmiş değil, gıda sınıfı olan tercih edilmelidir.
3-Sirkeli Su ile Temizlik
Kümesin haftada en az bir kere sirkeli suyla temizlenmesi, parazit yumurtalarının ve larvalarının yok edilmesini sağlar. Sirke aynı zamanda doğal bir dezenfektandır.
4-Bit Tozu ve Doğal Karışımlar
Kekik yağı, lavanta yağı veya sarımsak suyu gibi doğal ürünler parazitlerin çoğalmasını engeller. Yemlere karıştırılan sarımsak da tavukların bağışıklığını güçlendirir.
5-Kümesin Düzenli Havalandırılması
Parazitler nemli, karanlık ve pis ortamlarda hızla çoğalır. Kümesin kuru, aydınlık ve havadar olması enfeksiyon riskini ciddi oranda azaltır.
Önleyici Tedbirler
Parazitlerle mücadelede en etkili yöntem, önlem almaktır.
Haftalık düzenli temizlik yapılmalı.
Folluklarda yataklık malzeme sık sık değiştirilmelidir.Sonuç
Tavuklarda dış parazitler küçük bir sorun gibi görünse de ihmal edildiğinde ciddi ekonomik kayıplara ve tavuk ölümlerine yol açabilir. Kimyasal ilaçlara başvurmadan önce doğal yöntemlerle düzenli temizlik ve bakım yapmak hem tavukların sağlığını korur hem de yumurta veriminin devamlılığını sağlar. Unutmayın, sağlıklı tavuk = kaliteli yumurta demektir.
Yorum Gönder